Bu yazımızda sizlere, Türkiye Girişimcilik Ekosisteminin yatırım açısından seyrini ve geçmiş-gelecek ilişkisi bağlamında, sektörlere dair genel iç görüleri bulabileceğiniz araştırma sonuçlarını sizlerle paylaşacağız.
Türkiye Girişimcilik Ekosistemi, yatırımlar açısından zorlu bir 3.çeyreği geride bıraktı. Faiz ve enflasyon düzleminin sıkı para politikası ortamı altında yatırım almaya çalışan girişimlere yönelik yatırımcı ilgisi ise, zorlu finansman koşullarına rağmen canlılığını korumaya devam ediyor. Bu bağlamda sektörel bazda ayrışmalar oldukça belirginleşmiş durumda.
Türkiye Girişimcilik Ekosisteminde yer alan “teknogirişimler” 2023’ün 3.çeyreğinde 81 yatırım turunda toplam 59.7 Milyon $ yatırım çekmeyi başardı. Bu yatırımlarda 72 kurumsal yatırımcı (bireysel/melek yatırımcılar ile melek yatırımcı ağları haricindeki yatırımcı profili) yer alırken, kurucu kadrosunda en az 1 kadın yönetici yer alan girişimler, 3.çeyreği de kapsayan 9 aylık süreç içerisinde 117.5 Milyon $ yatırım aldı. 2023’ün 3.çeyreğinde yatırım alan girişimlerin %25’inin kurucu kadrosunda en az 1 kadın yönetici yer almakta. Bu girişimlerin aldıkları toplam yatırım ise 7.5 milyon $ seviyesinde.
Yatırımların içerisinde kitle fonlamanın payına baktığımızda, 81 yatırım turunun 19’u, kitle fonlama yöntemiyle gerçekleşti. Zorlu finansman koşulları altında fark yaratarak, ilk yatırımını alan girişimlerin sayısı ise 104 seviyesinde.
2023 3.Çeyrekte yapılan yatırımlardan en çok göze çarpan yatırımlardan birisi, şirketlere iş geliştirme, patent, Ar-Ge,vergi,v.b. konularda hizmet sunarak katma değerli şirketlere yönelik çalışmalarıyla bilinen Sistem Global’in, sigorta şirketlerinin teknolojik altyapı ihtiyaçlarına yönelik çözümler geliştiren Enqura’ya yaptığı 2.9 Milyon $ yatırım oldu.
Bir diğer stratejik yatırım haberi ise,Türkiye’nin 3D Yazıcı üreticisi Zaxe‘den geldi. PCP Teknoloji Fırsatları Fonu ile Türkiye Kalkınma Fonu çatısı altında faaliyet gösteren Bölgesel Kalkınma Fonu liderliğinde gerçekleştirilen yatırım turunda; KVK, Omurga Teknoloji Fonu, Nevzat Aydın, Muzaffer Akpınar ve Ali Demir Akel’in de katıldığı yatırım turunda 60 milyon TL yatırım aldı.
Kitle fonlama platformları anlamında kritik ve fark yaratacak bir yatırım haberi de Corpus Enerji‘nin gerçekleştirdiği yatırım turundan geldi. Güneş enerjisinden elektrik üretimi gerçekleştiren fotovoltaik (PV) panel üretimi gerçekleştiren Corpus Enerji, bugüne kadar görülmemiş bir kitle fonlama yatırımcısı ilgisiyle karşılaştı. Fonbulucu platformunda 5 Eylül günü çıktığı yatırım turunda, ilk 165 dakikalık dilimde, kitle fonlama yasalarının izin verdiği çerçevede %20 ek fonlama imkanıyla 45 milyon TL yatırım çekmeyi başararak, bir ilki gerçekleştirdi. Yatırım turunun başlangıcında talep ettiği 37.5 milyon TL’lik yatırım talebine karşılık, çok güçlü bir taleple, ihtiyacın tam olarak 3.3 katını aşarak, 124.2 milyon TL’lik rekor talebe ulaşarak girişim, 6.286 yatırımcıya pay dağıtımıyla, kitle fonlama alanında bir eşiği atlayarak, ekosistem adına heyecan yaratmayı başardı.
E-ticaret tarafında da kritik bir yatırım hamlesi, e-ticaret yapan işletmelere hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet gösteren yerli girişim Hoopla’ya geldi. 50’den fazla ülkeye yapay zeka temelli görüntü tanıma ve perakende analitiği yazılımı sunan REM People, yerli girişime 1.35 Milyon $ yatırım yaptı. Yerli girişimin önümüzdeki hedefi ise, operasyonlarını yeni büyükşehirlere açılarak büyütmek.
Yatırım Adedinin Büyüklük Sınıflarında Genel Trendi
StartupCentrum’un yayımladığı 2023 3.çeyrek raporuna göre, parasal sıkılaştırmanın ve dünya genelinde dolaşımda kalan paranın azaldığı bir sene olmaya devam ediyor. En son çeyrekte gerçekleştirilen yatırım turunun 81 olmakla birlikte, geçen senenin aynı dönemine göre benzer seviyelerde bir seyir izlendiği görülmektedir.
2023’ün ilk 3 çeyreğine bakıldığında ise, 2022’nin benzer dönemine göre (248 yatırım), 244 yatırımla benzer bir yatırım seviyesi trendi görülmektedir.
Benzer seyir ve trendlere karşılık, yüksek montanlı yatırımların sayısında ise oldukça keskin bir düşüş trendi izlenmektedir. 2022’nin ilk 3 çeyreklik döneminde 10 milyon $’lık 14 yatırım gerçekleşmişken, 2023’ün aynı döneminde yalnızca 2 yatırımın olduğu görülmektedir. Yatırımlardan birisi, an itibariyle SaaS unicornu olan yerli girişim Insider’ın Seri D yatırım turunda hisseye dönüştürülebilir tahvil şeklinde yatırımcılara (Convertible Note) 105 milyon $’lık pay senedi ihraç ettiği tur olarak kayıtlara geçti.
Yatırım seviyesi bakımından yüksek miktarda yatırım yapılan bir diğer girişim ise Binalyze oldu. Yerli girişim, Seri A yatırım turunda 19 Milyon $ yatırım aldı. Estonya merkezli yerli girişimin faaliyetleri genel olarak ODTÜ-Ankara Teknokent’te yürütülmeye devam etmektedir.
Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin genel yatırım açıklama alışkanlıklarının ortak noktasına bakıldığında, açıklanmayan veya kamuoyundan saklanan yatırım miktarlarının 10 milyon $’ın altındaki seviyelerde kaldığı kabul edilebilir. 2023’ün ilk 3 çeyreklik yatırım performansı incelendiğinde, 10 milyon $’ın altında kalan yatırım sayısının 242 olduğu görülürken, bu rakamın 2023’ün aynı döneminde 239’da kaldığı görülmektedir.
Yatırım trendindeki 10 milyon $’lık eşik seviyenin aşılamamasının bir diğer sebebi olarak ise, Türkiye’deki sermaye piyasalarındaki likitide payında yabancı sermayenin yer aldığı pastanın düşük seviyede kalması olarak gösterilebilir. Bir diğer yandan, eşik değerin altında gerçekleştirilen yatırımların 2022 ve 2023’te de yakın seviyelerde kaldığı izlenmektedir. Büyük seviyede yerli yatırımcıların omuzladığı yatırım turlarına, son dönemde gerçekleştirilen parasal sıkılaştırmanın etkisinin ne kadar olacağı ise, önümüzdeki dönem takip edilecek bir diğer kritik başlık olarak gündemimizde kalmaya devam edecek.
2023’te ilk 9 ay içinde gerçekleştirilen yatırım sayısının benzer seviyelerde gerçekleştiği görülürken toplam yatırım miktarında aynı seviyelerin korunduğu söylenemez. 3 çeyrek toplamında gerçekleştirilen 282 Milyon $’lık seviye, 2022’nin aynı döneminde gerçekleştirilen 1.5 Milyar $’lık seviyenin %57 altında kaldığı görülmektedir. Bununla birlikte, yatırımların seviye ve kalitesi bakımından bizlere önemli bir parametre sunan 1-10 Milyon yatırımların toplam tutarı, 2023 yılının 3.çeyrekle birlikte bakıldığında, 23.5 Milyon $ olduğu görülüyor. Çeyreksel bazda bakıldığında 2021 yılının başından bu döneme dek gerçekleşen en düşük yatırım tutarının gerçekleştiği izleniyor.
Kitle Fonlama Platformları Bazında Yatırımların Genel Seyri
Kitle fonlamanın genel seyrine baktığımızda ise, sermayenin ekosistemin tabanına yayılması noktasında güzel işbirlikleri ve anlaşmaların gerçekleştiğini görüyoruz. Fongogo, StartupMarket’i Seri A turunda satın alarak, kitle fonlama platformuyla girişim sermayesine ve ekosistem araçlarına birinci elden ulaşım sağlayan ve ekosisteme yönelik kritik iç görüler üreten StartupMarket’in platformlarının gücü birleştirildi ve kitle fonlama alanında Türkiye Girişimcilik Ekosisteminde bir eşik daha aşılmış oldu.
Fongogo’dan Satın Alma Hamlesi: StartupMarket ile Partnerlik Anlaşması İmzalandı
Bununla birlikte, kitle fonlama platformlarında gerçekleştirilen toplam yatırım sayısı 19 oldu. Tutar bazında baktığımızda ise, dolar bazında 13.8 Milyon $’a denk gelen, 189.4 Milyon TL’ye ulaşmış olduğu izleniyor.
Bundan sonraki süreçte, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve ekosistemin sermaye piyasalarına ve dış finansmana erişim maliyetlerinin azalmasıyla, yatırım trendlerinde normalleşme ve yükselmenin başlayacağını ve devam edebileceğini öngörmekteyiz.
Bu bağlamda, son çeyreğin ilk işlem gününde, Borsa İstanbul’da girişim ekosisteminin yatırım ortamının gelişimini sağlayacak bir hamle gerçekleşti. Girişim Sermayesi Pazarı’yla birlikte girişimler, kurumsal yatırımcılara yönelik pay senedi ihraç ederek, işletme ve büyüme sermayeleri için ihtiyaç duydukları finansmana tek bir kanaldan erişebilme imkanına erişmiş oldu.
Ekosisteme Yeni Ses Yeni Nefes: Borsa İstanbul’da Girişim Sermayesi Pazarı Dönemi Başladı
Girişim Haberleri Kimdir?
Girişim Haberleri; Kasım 2020’den beri etkin ve aktif faaliyet gösteren, girişimcilik ekosistemine ait her bir parçaya değer vererek ilerleyen bir haber ve içerik sitesidir. Girişim Haberleri’nin en büyük misyonu, iş dünyasına hükmeden girişim ve yatırım aksiyonlarını inovatif bir ele alış ile bu sistemin parçası olan herkese dağıtmaktır. En büyük amacımız ise, ekosistemin en büyük haber kaynağı ve en çeşitli içerik üreticisi olarak, okurlarımıza yalnızca gelişmeleri iletmek değil, onların da bu gelişmelerin bir parçası olduklarını hissettirmektir. Siz de ekosistemdeki gelişmelerden haberdar olmak istiyorsanız bültenimize abone olabilir, bu ekosistemin bir parçası olarak her gün büyümek ve gelişmek istiyorsanız bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip ederek ailemize katılabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Diğer #YatırımHaberleri İçin Tıklayınız.
Dilerseniz Girişim Haberleri Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz Girişim Haberleri LinkedIn hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
