UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları nedir?
UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları; 17 ana amaçtan oluşmuş, az gelişmiş ülkeler veya gelişmekte olan ülkeler tarafından benimsenmesi ve amaç doğrultusunda harekete geçmeleri beklenilen amaçlardır.
2012 yılında Rio de Janeiro’da toplanan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’nda ortaya çıkmıştır.
UNDP’ye göre “UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), diğer bir deyişle Küresel Amaçlar; yoksulluğu ortadan kaldırmak, gezegenimizi korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için evrensel eylem çağrısıdır.
Bu 17 Amaç, Binyıl Kalkınma Hedeflerinin başarılarının üzerine inşa edilmekte; bir yandan da diğer önceliklerin yanı sıra iklim değişikliği, ekonomik eşitsizlik, yenilikçilik, sürdürülebilir tüketim, barış ve adalet gibi yeni alanları içeriyor. Amaçlar birbiriyle bağlantılıdır; bir amaçta başarının anahtarı, birbiriyle ortak yönleri olan sorunları hep birlikte ele almaktır.”
2016 yılının Ocak ayında yürürlüğe giren UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, 15 yıl geçerliliğini koruyacak ve 15 yıl ülkeler bu 17 hedef uğrunda ellerinden geleni yapacaklar.
UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
1. Yoksulluğa Son
- Günde 1,25 dolardan daha az bir parayla geçinen insanların sayısı şeklinde ölçülerek tanımlanan aşırı yoksulluğun sona erdirilmesi
- Ulusal tanımlara göre bütün boyutlarıyla yoksulluğun en az %50 azaltılması
- Temel mal ve hizmetler de dahil edilerek herkes için sosyal koruma sistemlerinin hayata geçirilmesi
- Herkese mülkiyet, temel hizmetler, teknoloji ve ekonomik kaynaklara eşit erişim hakkının sağlanması
- Çevresel, ekonomik ve sosyal afetlere karşı dayanıklılık oluşturulması
- Yoksulluğu sona erdirme amaçlı politikaların uygulanmasıiçin kaynakların harekete geçirilmesi
Yoksulluğa son hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
2. Açlığa Son
- Güvenilir ve besleyici gıdaya herkesin eşit şekilde erişiminin sağlanması
- Yetersiz beslenmenin tüm biçimlerinin ortadan kaldırılması
- Küçük ölçekli gıda üreticilerinin verimliliği ve gelirlerinin iki katına çıkarılması
- Sürdürülebilir gıda üretimi ve dayanıklı tarım uygulamaları
- Gıda üretiminde genetik çeşitliliğin sürdürülmesi
Açlığa son hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
3. Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam
- Anne ölümlerinin azaltılması
- 5 yaş altında önlenebilir tüm ölümlerin sona ermesi
- Bulaşıcı hastalıklarla mücadele edilebilinmesi
- Bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin azaltılması ve ruh sağlığının desteklenmesi
- Madde bağımlılığının tedavi edilmesi ve önlenmesi
- Trafik kazalarından kaynaklanan yaralanma ve ölümlerin azaltılması
- Cinsel sağlık ve üreme sağlığı, aile planlaması ve eğitimine evrensel erişim
- Evrensel sağlık güvencesine erişimin sağlanılması
- Tehlikeli kimyasallardan ve kirlilikten kaynaklanan ölümlerin ve hastalıkların azaltılması
- DSO Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin uygulanılması
- Aşı ve ilaç için araştırma – geliştirme ile bunlara evrensel erişimin desteklenmesi
Sağlıklı ve kaliteli yaşam hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
4. Nitelikli Eğitim
- Ücretsiz ilköğretim ve ortaöğretim
- Nitelikli okul öncesi eğitime eşit erişim
- Karşılanabilir teknik, mesleki ve yükseköğretime eşit erişim
- Eğitimde ayrımcılığın bitirilmesi
- Sürdürülebilir kalkınma ve dünya vatandaşı eğitimi
- Kapsayıcı ve güvenli okullar inşa edilmesi ve mevcutların iyileştirilmesi
Nitelikli eğitim hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
- Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü ayrımcılığın her y sona erdirilmesi
- Bütün kadınlara ve kız çocuklarına yönelik, kadın ticareti, cinsel ve her türlü istismarı da kapsayan şiddetin her türünün ortadan kaldırılması
- Çocuk evliliği, erken yaşta zorla evlendirilme ve kadın sünneti gibi bütün zararlı uygulamaların ortadan kaldırılması
- Liderlik ve karar almada tam katılımın güvence altına alınması
- Üreme sağlığı ve haklarına evrensel erişim
- Kadınların güçlenmesinin teknoloji yoluyla desteklenmesi
Toplumsal cinsiyet eşitliği hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
6. Temiz Su ve Sanitasyon
- Güvenli ve karşılanabilir içme suyu
- Açık alanlarda sanitasyon ve hijyene erişimin sağlanması
- Su kalitesi, atık su yönetimi ve güvenli yeniden kullanımın iyileştirilmesi
- Su ekosistemlerinin korunması ve düzeltilmesi
- Su ve sanitasyon yönetiminde yerel katılımın desteklenmesi
Temiz su ve sanitasyon hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
7. Erişilebilir ve Temiz Enerji
- Uygun fiyatlı, güvenilir ve modern enerji hizmetlerine evrensel erişimin sağlanması
- Yenilenebilir enerjinin küresel enerji kaynakları içindeki payının önemli ölçüde artırılması
- Küresel enerji verimliliği ilerleme oranının iki katına çıkarılması
- Temiz enerji araştırma, teknoloji ve yatırımlarına erişimin desteklenmesi
Erişilebilir ve temiz enerji hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme
- Sürdürülebilir ekonomik büyüme
- Ekonomik verimliliğin daha yüksek seviyelere çekilmesi
- İş yaratmayı ve işletmelerin büyümesini desteğin artırılması
- Tüketim ve üretimde kaynak verimliliğinin artırılması
- Tam istihdam ve eşit ücretli, insana yakışır iş
- Günümüz köleliğinin, insan ticaretinin ve çocuk işçiliğinin sona erdirilmesi
- İşçi haklarının korunması ve güvenli çalışma ortamlarının desteklenmesi
- Faydalı ve sürdürülebilir turizmin desteklenmesi
- Banka, sigorta ve finansal hizmetlere evrensel erişim
- Ticarete destek amaçlı yardımların artırılması
İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
9. Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı
- Sürdürülebilir, dayanıklı ve kapsayıcı altyapılar geliştirilmesi
- Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi
- Finansal hizmetler ve piyasalara erişimin artırılması
- Bilgi ve iletişim teknolojilerine evrensel erişim
Sanayi, yenilikçilik ve altyapı hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
10. Eşitliklerin Azaltılması
- Nüfusun tabandaki yüzde 40 içinde bulunan kesiminin gelirinin devamlı olarak artmasının ve sürdürülmesinin sağlanması
- Yaşa, cinsiyete, engelliliğe, ırka, etnik kökene, dine, ekonomik ya da başka bir statüye bakılmaksızın herkesin güçlendirilmesi
- Ayrımcılığa dayalı yasaların, politikaların ve uygulamaların ortadan kaldırılması
- Özellikle mali, ücret ve sosyal koruma politikaları olmak üzere politikaların benimsenmesi ve eşitliğin giderek daha çok sağlanması
- Planlı ve iyi yönetilen göç politikalarının uygulanmasıyla insanların sistemli, güvenli, düzenli ve sorumlu göçlerinin ve yer değiştirmelerinin kolaylaştırılması
- İşçi dövizleri için işlem maliyetlerinin azaltılması
Eşitliksizlerin azaltılması hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
11. Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar
- Herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişiminin sağlanması ve gecekondu mahallelerinin iyileştirilmesi
- Erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemleri
- Kültürel ve doğal dünya mirasının korunması
- Doğal afetlerin olumsuz etkilerinin azaltılması
- Şehirlerin çevresel etkilerinin azaltılması
- Güvenli ve kapsayıcı yeşil alanlara ve kamusal alanlara erişimin sağlanması
- Güçlü ulusal ve bölgesel kalkınma planlaması
Sürdürülebilir şehir ve yaşam alanları hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
12. Sorumlu Üretim ve Tüketim
- Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim İçin 10 Yıllık Çerçeve Programı’nın uygulanması
- Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin ve etkin kullanımının sağlanması
- Perakende ve tüketici düzeylerinde kişi başına düşen küresel gıda atığının yarıya indirilmesi
- Sorumlu kimyasal ve atık yönetimi
- Atık üretiminin önemli ölçüde azaltılması
- Şirketlerin sürdürülebilir uygulamaları kabul etmelerinin ve sürdürülebilirlik bilgilerini raporlama döngülerine entegre etmelerinin teşvik edilmesi. Geçtiğimiz günlerde Zorlu Holding’in 2019 Sürdürülebilir Raporunu yayımladı. Rapor hakkında yazdığım yazıma buradan ulaşabilirsiniz.
- Ulusal politikalar ve öncelikler doğrultusunda sürdürülebilir olan kamu ihalesi uygulamalarının desteklenmesi
- Her yerde herkesin sürdürülebilir kalkınmayla ilgili bilgi ve farkındalık edinmesinin ve doğayla uyum içinde bir yaşam sürmesinin güvence altına alınması
Sorumlu üretim ve tüketim hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
13. İklim Eylemi
- İklimle ilgili tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın ve uyum kapasitesinin bütün ülkelerde güçlendirilmesi
- İklim değişikliğiyle ilgili önlemlerin ulusal politikalara, stratejilere ve planlara entegre edilmesi
- İklim değişikliğiyle mücadele için bilgi ve kapasitenin geliştirilmesi
- Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin uygulanması
İklim eylemi hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
14. Sudaki Yaşam
- Deniz kirliliğinin azaltılması
- Ekosistemlerin korunması ve düzeltilmesi
- Okyanus asitlenmesinin azaltılması
- Sürdürülebilir balıkçılık
- Kıyı ve deniz alanlarının korunması
- Aşırı avlanmaya katkı sağlayan teşviklerin kaldırılması
- Küçük ölçekli balıkçıların desteklenmesi
- Uluslararası deniz hukukunun uygulanması ve yürütülmesi
Sudaki yaşam hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
15. Karasal Yaşam
- Karasal ve tatlısu ekosistemlerinin korunması ve düzeltilmesi
- 2020’ye kadar her tür ormanın sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasının desteklenmesi
- Çölleşmeyle mücadele edilmesi, çölleşme, kuraklık ve sellerden etkilenen alanlar dâhil tahrip edilmiş toprakların eski haline getirilmesi
- Kapasite geliştirmek için dağ ekosistemlerinin ve biyoçeşitliliğinin korunmasının güvence altına alınması
- Biyoçeşitliliğin ve doğal habitatların korunması
- Genetik kaynakların kullanımından kazanılan yararların adil ve eşitlikçi biçimde paylaşımının desteklenmesi ve bu tür kaynaklara erişimin teşvik edilmesi
- Korunan flora ve fauna türlerinin yasa dışı avlanması ve kaçakçılığının yapılmasını sona erdirmek
- Küresel yasa dışı avlanma ve kaçakçılıkla mücadele edilmesi
Karasal yaşam hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
16. Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar
- Şiddetin tüm biçimlerinin ve şiddete bağlı ölüm oranlarının her yerde büyük ölçüde azaltılması
- Çocuk istismarının, sömürüsünün, ticaretinin ve çocuklara karşı şiddet ve işkencenin her türünün sona erdirilmesi
- Hukukun üstünlüğünün ulusal ve uluslararası düzeylerde geliştirilmesi ve herkesin adalete eşit biçimde erişiminin güvence altına alınması
- Yasa dışı para ve silah akışının büyük ölçüde azaltılması, çalınan varlıkların geri alınmasının güvence altına alınması
- Her düzeyde duyarlı, kapsayıcı, katılımcı ve temsil edici karar verme mekanizmalarının oluşturulması
- Herkese doğum kaydı dâhil yasal kimlik kazandırılması
- Ulusal mevzuata ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak bilgiye kamu erişiminin sağlanması ve temel özgürlüklerin korunması
Barış, adalet ve güçlü kurumlar hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
17. Amaçlar İçin Ortaklıklar
- Vergi ve diğer gelir hasılatı, yurt içi kapasiteyi artırmak için uluslararası destek sağlanması yoluyla yurt içi kaynak seferberliğinin güçlendirilmesi
- Tüm kalkınma yardımı taahhütlerinin yerine getirilmesi
- Gelişmekte olan ülkeler için finansal kaynakların seferber edilmesi
- Bilim, teknoloji ve yeniliğe erişim için bilgi paylaşımı ve işbirliği
- DTÖ bünyesinde evrensel ticaret sisteminin desteklenmesi
- Etkili ortakların teşvik edilmesi
- Güvenilir veriye ulaşımın artırılması
Amaçlar için ortaklıklar hedefi neden önemli buradan göz atabilirsiniz.
UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, sadece gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler için önemli değil tüm insanlar için önemlidir. Ülkemiz de UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda durmadan çalışıyor, şirketlerimizin
UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları için planlar yaptığı ve çalıştığı ayrı bir bölümleri, onları her zaman destekleyen çalışanları ve ilerlediğimizi gösteren sene sonu raporları var. Yukarıda da bahsettiğim üzere Zorlu Holding Raporuna, Zorlu Holding, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Doğrultusunda 2019 Sürdürülebilir Raporunu Yayımladı! bu yazımdan ulaşabilirsiniz.
Dileriz ki, herkes bu amaçlar sayesinde bilinçlenir ve kendi yaşamını sürdürülebilir, sorumlu ve tutumlu bir yaşantı haline getirir. Sürdürülebilir bir hayatta görüşmek üzere!
Dikkatinizi çekebilecek diğer yazılarım
Jeff Bezos, 113 Milyar Dolarlık Servetiyle Dünyanın En Zengin Adamı
Mark Zuckerberg, 12 Yaşında Bile Girişimci!
Hipporello, 500 bin dolar yatırım aldı!
Siber güvenlik girişimi SentinelOne, 267 milyon dolar yatırım aldı!
