Bu hafta 13ilinmeyenler’de konuğumuz İlker Vardarlı. İlker Vardarlı’yı ve onun değerli girişimi Arkerobox’ı bu röportajda daha iyi tanıyacaksınız. Keyifli okumalar…
1) Biz sizi çok yakından takip ediyoruz, fakat sizi daha yakından tanımak isteyen okurlarımız için bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
İlker Vardarlı 23 Şubat 1991 günü İstanbul’da doğdu. İçindeki mühendisliğe ve tasarıma olan ilgisini çocuk yaşta Legolar ile göstermeye başladı. İlkokul ve lisede yaptığı projeler ile de bu devam etti. Sonra ise 2014 yılında Bahçeşehir Üniversitesi Mekatronik Mühendisliğinden mezun oldu ve ardından Silikon Vadisi’nde Girişimcilik, Stanford Üniversitesi’nin yapay zeka laboratuvarında aldığı dersler sonunda 3D Yazıcı teknolojilerinin hayatımızdaki önemini fark etti. Bu teknoloji üzerine kurguladığı iş planını hayata 2015 yılı ocak ayında kurucu ortağı olduğu 3Durak Dijital Fabrika’yı kurarak hayata geçirdi ve Türkiye’de 3D Yazıcı teknolojilerinin öncülerinden oldu.
Eğitim kariyerini yine Bahçeşehir Üniversitesi’nde MBA ile devam ettirdi ve mezun olurken son projesi de ‘Yapay Zekanın Pazarlama Faaliyetleri Üzerindeki Etkileri’ oldu. Bir yandan öğrenmeye devam ederken, diğer yandan bildiklerini gelecek nesillere öğretebilmek için kitap yazmaya başladı ve henüz 25 Yaşındayken, “ Çocuklar İçin 3D – Tara, Tasarla, Üret “ adlı kitabı yazarak çocukların erken yaşta 3D Teknolojileri ile tanışmasını hedefledi ve bu alanda birçok eğitim verdi. Darüşşafaka okullarında Türkiye’deki ilk “ Liselerarası 3D Yazıcı Atölyesi ve Yarışması”’nı başlatan ekipte yer aldı.
2019 yılında tarihi Likya Yolu’nda yaptığı bir gezi sırasında, zengin kültürel mirasımızın farkına bir kez daha vardı ve bunları neden bu yaşa kadar öğrenemediğini sorguladı. Sonrasında ise bu zengin kültürel mirasımızı çocuklara öğretebilmenin yollarını ararken, 2019 yılının en popüler tarihi mekanlarından biri olan Göbeklitepe ile başlayarak Göbeklitepe Arkeolojik Kazı Setini çocuklar için geliştirdi. Şimdi ise kurucu ortağı olarak geliştirdikleri Arkerobox markası ile Anadolu ve Dünya Kültürel miraslarını gelecek nesillere anlatabilmek için eğitici kutu oyunları sektöründe ulusal ve uluslararası ürün geliştiriyor.
Kariyeri boyunca eğitime, üretime ve tasarıma önem vermesinin yanında girişimci yanını birçok sosyal sorumluluk projesi içerisinde kullanarak topluma da fayda sağlayan işlere imza attı. Özellikle 3D Yazıcı teknolojilerini kullanarak, uzvu eksik hayvanlara protez üretimi gerçekleştirdi, görme engelli çocuklar için dünyadaki ilk görme engellilerin yüzlerinin 3D Taranması ve 3D Yazıcı ile üretilmesi ile oluşan yıllığını yaptı, 9 ay boyunca uygun gözlük bulunamadığı için göremeyen bir mikrosefali hastası bir bebeğe 3D Yazıcı ile gözlük üreterek toplumu etkileyen faydalı işler yaptı.
Son olarak ise İlker Vardarlı 2020 yılı mart ayında ülkemizde görülmeye başlayan büyük covid-19 salgınına karşı, Türkiye’deki 3D Yazıcı sahiplerini ortak bir platform altında toplayarak, sağlık çalışanları için acil ihtiyaç olan yüz siperliklerini ücretsiz üretip, ulaştırılmasını sağladı. Türkiye genelinde 4500 adet 3D Yazıcı ile 3 ay içerisinde yarım milyon adet yüz siperliği üreterek, dünyaya örnek bir proje gerçekleştirdi.
2) Her girişimcinin hareketli, heyecanlı ve durdurulamayan bir ruha sahip olduğunu düşünüyoruz. Sizin Girişimcilik kariyeriniz nasıl başladı? Kendinizde ben yapabilirim dediğiniz, bu yoldaki ilk anınızdan kısaca bahsedebilir misiniz?
Girişimciliğe ilk adımım, Silikon Vadisi’nde aldığım girişimcilik eğitimi esnasında 3D Yazıcılara olan ilgimi bu eğitim ile birleştirip, oluşturduğum iş planı ile başladı.
3) Sosyal medyada girişimciler için birçok sabah rutini, günlük alışkanlıklar için hazırlanan programlar ve tavsiyeler görüyoruz. Genel olarak hiç ertelemediğiniz bir rutininiz var mı? Varsa bu rutinin girişimcilik adına ne gibi bir etkisi vardır sizce?
Rutinlerin hem insanın gelişiminde hemde işin gelişiminde çok etkili olduğunu düşünüyorum. Çünkü neyi iyi yaptım diye dönüp baktığında bu sorunun cevabı çoğunlukla düzenli olarak yaptığın işler olduğunu göreceksin. Ben bu rutinlerin dönemsel olarak değişmesi düşüncesindeyim çünkü rutinler sıkıcı bir hal aldıklarında keyif vermemeye başlar, bu durumda da aynı hedefe sizi ulaştıracak farklı alışkanlıklar edinmenizi öneririm.
Girişimcilikte de rutinlerin büyük önemi var, her hafta sonu o hafta ne yaptığınızın özetini çıkarıp bir sonraki haftayı detaylı bir şekilde planlamanız ve ekip içi görev dağılımlarını oluşturmanız en temelde ki rutin göreviniz olmalı. Bunun beraberinde haftalık düzenli yapılacak toplantılar, işiniz ile ilgili düzenli blog yazıları yazılması, Linkedin ve sosyal medyada düzenli ve aynı dilde paylaşımlar yapılması, işiniz ile ilgi düzenli içerikler dinlemeniz ve okumanız hem sizi hem de işinizi mutlaka geliştirecektir.
4) Girişimcilik dünyası hareketli, riskli ve emek isteyen, belki de kimilerine göre oldukça yorucu bir dünya. Peki girişimcilik sizin için ne ifade ediyor? Sizce girişimciliğin en zor ve en kolay yanları nelerdir?
Öncelikle kolay yanından bahsetmek isterim çünkü girişimciliğin kendi işinizi yapmak ve zamanınızı kendinizin planlıyor olmasından başka bir kolay yanı olduğunu düşünmüyorum. Geri kalan her şey ise zor yanını oluşturuyor. Eğer hayatta problem çözmekten, sorunların üstesinden gelmekten zevk alıyorsanız şanslısınız çünkü girişimciliğin her adımında karşınızda bir düzensizlik var ve tüm düzeni kurmak önce sizin sonra ekibinizin elinde.
Kısaca benim için girişimcilik, hizmet verdiğiniz pazarda ki entropiyi en aza indirmek için verdiğiniz çabadır. Entropi hatırlatmak gerekirse, Termodinamiğin ikinci yasası, evrende ki düzensizliğin sürekli artmakta olduğunu söyler ve bu düzensizliğin ölçüsünü ise entropi olarak açıklar. Sizde bir girişimci olarak içinde bulunduğunuz pazarı tüm zorluklarına rağmen bir düzene sokabiliyorsanız o zaman başarıya ulaşabiliyorsunuz.
5) Bu yolda birçok girişiminiz olduğunu görüyoruz. Kendinizi girişimciliğin hızlı akışına adadığınızı hissedebiliyoruz. Varsa herhangi bir girişiminizde sizi en çok zorlayan bir anınızdan kısaca bahsedebilir misiniz?
Yıllar içinde girişimcilik hayatımın bana öğrettiklerini ve elimdeki üretim gücünü kullanarak farklı sektörlerde hizmet vermeye çalıştığımız doğrudur. Bunun örneğini son zamanlarda daha somut yaşadık. Aynı üretim alt yapımız ile geçtiğimiz sene pandemi başlarında sağlık çalışanları için yüz siperliği üretirken bugün çocuklar için oyuncak üretiyoruz. Bu sebepten dolayı biz 3Durak’ı Dijital Fabrika diye adlandırıyoruz ve ihtiyaca göre hızlıca şekil değiştirebilen bir fabrika olarak düşünebilirsiniz. Bu yapının bir çok faydasının yanında, tek bir sektöre odaklanamamın verdiği bir zararı da var, herşeyi üretebiliyor olmak odağınızı dağıtabiliyor. Bir çok kez bu hataya düştük ama 6 yılın sonunda artık daha kararlı adımlarla ve planlarla üretmeye devam ediyoruz.
6) Arkerobox nedir? Neyi amaçlamaktadır?
Arkerobox, kültürel mirasımızı bir arkeolog gibi keşfettirerek yenilikçi öğrenme modeli sunan bir arkeoloji setidir. Kültürel mirasa gereken önemin verilmemesi, yıllar içinde tahrip olması, tanıtıcı içeriğin eksikliği gibi problemleri çözmek amacıyla Arkerobox’u tasarladık. 5 yaş ve üzerindeki çocuklara hitap eden arkeoloji setlerimiz ile alternatif bir eğitim modeli sunuyoruz.
7) Kültürel mirası korumak adına Arkerobox neler yapmaktadır?
Kültürel mirasa karşı var olan duyarsızlık dolayısıyla ortaya çıkan zararları azaltarak gelecek nesillere kültürel miras bilincini uygulamalı bir biçimde kazandırmak en temel hedeflerimizden. Kültürel mirasın tanınmaması ve korunmaması gibi toplumsal problemlerin önüne nitelikli bir eğitim yapısı ile geçerek bu soruna köklü bir çözüm ortaya koymaya çalışıyoruz. Kültürel mirası kazarak keşfeden çocuklar, arkeoloji ve tarihe olan ilgilerini uygulamalı bir biçimde fark ediyorlar.
8) Arkerobox nasıl bir alternatif eğitim modeli sunuyor? Çocuklara ne gibi kazanımları katıyor?
Yalnızca sözel olarak dinleme ve okuma haricinde çocukların hayal dünyalarında ‘’deneyimleyerek öğrenme’’ modeli ile kültürel mirası canlandırıyoruz. Tüm bu süreçte çocukların uygulamalı bir eğitimden en yüksek verimi almasını istiyoruz. Ayrıca hazırladığımız eğitici içerikler ve dijital platformlardan ulaşmaya çalıştığımız kitle ile de kültürel miras bilincini aşılamaya çalışıyoruz. Bu faydaları sayesinde kültürel mirasa verilen zararı önlemek ve kültürel mirası daha iyi tanıyan, aralarında kilometreler olsa dahi kültürel mirasın olduğu yerleri iyi bilen bir nesil yetiştirebilmek Arkerobox’un sunduğu eğitici model ile gelen kazanımlar arasında.
9) Arkerobox, çocuklara özel etkinlikler düzenliyor mu?
Arkerobox, pandemi döneminde online olarak kültürel mirası keşfetme atölyeleri düzenlediği gibi okullara ve atölyelere uygun koşullarda fiziksel ortamda da atölyeler düzenlemekte. Bu atölyelerde çocuklara kazma deneyimi haricinde eğitmenler aracılığıyla hem eğlenecekleri hem de öğrenecekleri bir müfredatta eğitimler de veriyotuz. Bu sayede çocuklarda kültürel miras bilinci uyandırılmaya çalışılırken sosyalleşmeleri, eğitmenlerinin yönlendirmeleri ile takım çalışmasını geliştirici oyunlarla eğlenmeleri bizler için çok önemli.
10) Arkerobox’un bu çalışmaları yaparken belirlediği hedefler veya sürdürülebilir amaçlar var mı?
Sürdürülebilir bir geleceği oldukça önemseyen bir ekip olarak toplumsal ve çevresel sorunların çözülmesine oldukça önem veriyoruz. Bunun için en temelde UNDP’nin belirlediği sürdürülebilir kalkınma amaçlarından 4 Madde olan Nitelikli Eğitim ve 9 Madde olan Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı konusunda gelecek nesillere katkı sağlayacak, doğaya zarar vermeyen ürünler geliştiriyoruz. Hatta Sağladığı bu faydalar ile Türkiye’de Social Impact Award 2020 ödülünü kazanarak yurt dışında da ülkemizi temsil etme şansı yakaladık.
11) Biraz da üretim aşamasından bahsedecek olursak, Arkerobox nerede üretiliyor? ve Arkerobox Arkeoloji Setleri için üretime başladığınız zamandan bu yana ilk olarak hangi setleri ortaya çıkardınız? Bundan sonraki hedefleriniz nelerdir?
2015 yılından beri tasarım ve üretim üzerine faaliyet gösteren yine bizim girişimimizde olan 3Durak Dijital Fabrika’da üretimlerimizi gerçekleştiriyoruz, 2020 yılı itibarıyla gelecek nesillere fayda sağlamak ve kültürel mirasımızı tanıtmak gayesiyle arkeoloji meraklıları ile 5 yaş ve üzeri çocuklar için Arkerobox Arkeoloji Setini geliştirdik. Yani şu an 3D Yazıcı teknolojileri ile kültürel mirasa dair eğitici içerikler geliştiriyoruz. Geliştirdiğimiz yenilikçi eğitim motodları ile Bahçeşehir Üniversitesi bünyesinde bulunan tasarım ve üretim merkezimizden Arkerobox ile tüm Türkiye’ye ulaşabilmek hedefimiz.
Arkeoloji setlerimize Göbeklitepe, Nemrut, Kral Şuppiluliuma ve Orhun Yazıtları ile başladık ve her geçen gün hem eser çeşitliliği hem de eğitici içerikler açısından ürünlerimizi geliştirerek ilerliyoruz. Anadolu coğrafyasındaki kültürel mirası tamamladıktan sonra globaldeki kültürel mirası da setlerimize ekleyerek bütün dünya çocuklarına ulaşmaya yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz.
12) Gerçekten ciddi emek isteyen bir iş yapıyorsunuz, bu işin arkasında nasıl bir ekip var?
Öncelikle bu konuyu kendisine dert edinmiş bir ekibe sahip olduğumuzu söyleyebiliriz. Bu yüzden de güçlü bir ekip bilincine sahibiz. Ekibimiz tasarım, yazılım, üretim, mühendislik, sosyoloji gibi farklı alanlar ve uzmanlıklardan oluşan bir çeşitlilikte. Ayrıca danışma kurulumuzda da arkeologlar, öğretmenler, girişimciler, çocuk gelişimi ile ilgilenen alanında uzman kişiler bulunuyor.
13) Son olarak, kültürel mirasın korunmasına yönelik bir girişimde bulunurken neden çocuklara yönelik bir eğitici oyun geliştirmeyi tercih ettiniz?
Biz daima çözüm önerimizin uzun vadede bir değer üretebilmesini, daha kalıcı çözümler sağlayabilmesini arzu ettik. Bu yüzden de geleceğimiz olan çocuklarımıza odaklandık ve çocukların bir konuda farkındalık sahibi olmasını sağlamak için en iyi yöntemler neler olabilir diye araştırdık. Araştırmalarımızın sonucunda çocukların oyunlarla öğrendiğinde hem çok keyif aldıklarını hem de en kalıcı öğrenme biçimlerinden biri ile öğrendiklerini anladık. Bu yüzden de ürünlerimizi üretirken eğitici olması kadar çocukların eğlenebilmesini de dikkate alarak hareket ettik. Bu konuda sürdürülebilir bir değişim yapmak için çocuklara yönelik bir ürün geliştirmek bizler için çok değerli.
Bu röportaj için Girişim Haberleri ailesi olarak İlker Vardarlı’ya çok teşekkür ederiz.
İlginizi Çekebilecek Diğer 13ilinmeyenler Röportajlarımız
13 Soruda Münteha Adalı ve Arya Women Investment Platform
13 Soruda Kiralabunu ve Simon Sinan Ventura & Mehmet Cenk Yılmaz
13 Soruda Creya lab ve Merve Badem
