Hayır demek sizin için zor mu? Her zaman başkalarına iyi görünmeye çalışıyor ve bunu yaparken de fazlasıyla verici mi davranıyorsunuz? Hayır diyememek sizi strese mi sokuyor? Hayır demeyi öğrenmek istiyor ama hayır demenin yollarını bir türlü bulamıyor musunuz?
Eğer bu sorulara cevabınız evet ise, sizin de büyük bir çoğunluk gibi hayır deme sorununuz var. Bu konuda yalnız değilsiniz hatta büyük bir çoğunluğun içindesiniz. Hayır cevabını karşı tarafa vermekte zorlanan, bu durumdan çekinen hatta bu cevabın karşılığının karşı tarafı üzeceğine, kıracağına, ezeceğine inan kişilerin sayısı oldukça fazla. Hayır diyebilmenin aslında evet diyebilmek gibi bir cevap olduğunu, hayır diyebilmenin bir sorun çıkarmayacağını öğrenebilmek zor olduğu kadar insanın kişisel gelişiminde önemli bir noktadadır.
Hayır Diyebilmek Nedir?
Hayır diyebilmek, çevremizdeki insanların bizlere yönelttiği bir teklifin, bir beklentinin bizlere uymaması durumunda bu teklifleri reddedebilmek için kullanmış olduğumuz bir kelimedir. Fakat içimizde öyle büyütürüz ki bir kelimeden çok daha fazlası gibi görürüz.
Gelen soruları, teklifleri bize uygun olmadığı için reddederek kendi sınırımızı belirlemek bizim en doğal hakkımızdır. Çevremizdeki insanların da bu sınırı fark etmelerini sağlamaları için hayır diyebilmek önemlidir.
Hayır diyerek kendi sınırlarımızı koruyarak kişisel bir alan yaratabiliriz. Bunun yanı sıra evet diyerek yeni fırsatlara yelken açarken insanlarla etkileşim içerisine girebilir ve çevremizdeki insanlarla hareket halinde oluruz.
Hayır diyebilme kabiliyeti kişinin kendine kazandırdığı en güzel kabiliyetlerdendir. Kişi hayır diyerek aslında karşısındakini reddetmediğini sadece durumu kendi şartlarına uygun hale getirdiğinin farkında olmalıdır.
Bu bir vefasızlık durumu veya karşı tarafı kırma odaklı bir davranış biçimi değildir. Kişinin kendi çıkarlarını ve/veya önceliklerini tamamen kendisinin belirlemesi oldukça önemli ve olgun bir davranıştır. Unutmamalıyız ki karşımızdaki insana hayır dememiz kendimize ayıracağımız vakte evet dememiz anlamına gelmektedir. Hayır diyemezsek eğer hayatımızın kontrolü çevremizdeki insanlarca yapılır.
Neden Hayır Demek Konusunda Zorlanıyoruz?
Hayır demeyi öğrenmek için, öncelikle bizi neyin alıkoyduğunu anlamamız gerekiyor. Bizi hayır demekten alıkoyan bir çok şey olabilir. Bu yazıda bunlardan bazılarını şöyle özetlemiş bulunuyorum;
- Yardım etmek istiyorsunuz.
- Kaba görünmekten çekiniyorsunuz.
- Bir çatışma yaşamaktan korkuyorsunuz.
- Bazı fırsatları kaybetmekten korkuyorsunuz.
- Köprüleri atmaktan korkuyorsunuz
- Hayır diyerek bencil görünmekten korkuyorsunuz.
- İnsanlarla uyum içerisinde olmak istiyorsunuz.
- Karşımızdaki insanla aramızdaki ilişkinin bozulmasından korkuyorsunuz.
Yukarıdaki maddelerden bazılarına bile “Aaa evet ben de bunu yaşıyorum” dediyseniz, kesinlikle yalnız değilsiniz. Bunları birçok kişi gündelik hayatında, iş hayatında, okul hayatında vb. yaşamıştır. Önemli olan şunu diyebilmek: Gerçekten yapabileceklerine “evet” demek, yapamayacaklarına “hayır” demek, korkulduğu gibi sonuçları olan bir durum değil. Yukarıda sıraladığım maddelerin hiçbirinin olması gerekmiyor sırf “hayır” diyoruz diye.
Kimlere Hayır Diyemiyoruz?
Bu konu aslında çeşitli komplikasyonları olan bir durum. Yani şöyle ki; hayır diyememe durumu kimi zaman hiyerarşik bir durum kimi zamansa duygusal bir durum.
Hiyerarşik olarak bizden üst sayılacak insanlara yani otoriteye hayır diyememek -bu kişi patron, yönetici, ebeveyn olabilir- sonuçlarından veya yaptırımlarından korku duymak kaynaklı bir hayır diyememe olabilir.
Duygusal olarak hayır diyemediğimiz kişiler ise sevdiğimiz, saygı duyduğumuz kişiler olabilir. Yakın arkadaşlarımıza, eşimize, ebeveynlerimize bir sınır koymakta zorlandığımız zaman nezaketen evet demek durumunda kalıyoruz. Sevdiklerimizi kaybetmekten korktuğumuz, kırmaktan korktuğumuz
Hayır Diyebilmenin 6 Basit ve Harika Yolu
- Hayır diyebilmenin ilk adımı, hayır demenin ne kadar önemli olduğunu kendi içimizde kabul etmektir. İstemediğiniz herhangi bir şey için önce içinizde bunu düşünün. Sonra da hayır demenizin ne kadar önemli olduğunu düşünün. Bunu yaptığınızda hayır demek çok kolaylaşacaktır.
- Şu sıralar yapacak daha önemli işleriniz olduğunu belirtin. Eğer sizde yapılması istenileni yapacak vaktiniz yok ise karşı tarafa hayır diyebilmenin en basit yolu Şu an bir şey üzerinde çalıştığım için çok da iyi bir zaman değil demekten geçer. Böylece hissettiğiniz gibi kırıcı da olmazsınız.
- Sizden istenileni sağlayamayacak yetkinlikte değilseniz, aranılanın siz olmadığınızı belirtmek oldukça yararlı olacaktır. Sizden bir şey isteyen kişiye de size de yapılacak bir iyiliktir bu aslında.
- Hayır dediğinizde karşı tarafı kıracağınızdan korkanlardansanız karşıdaki kişiden düşünme payı isteyin. Kibarca hayır demenin en efektif yollarından biri de “düşüneceğim” “bir bakalım” demekten geçer aslında.
- Karşınızdaki kişiden zaman isteyin. İstenilenler veya sunulan fırsatlar hemen karar veremeyeceğiniz veya uzun bir düşünce alanı isteyeceğiniz bir durumda olabilir. Bu durumda karşı taraftan düşünce süresi istemek direkt olarak evet demekten daha etkili olacaktır.
- Son ve önemini en çok savunduğum madde ise şu; “Hayır, yapamam.” Tahmin edebileceğiniz gibi hayır demenin en basit ve düz hali direkt hayır demek. Kişi hayır demeyi içinde büyütmeyip, .ok fazla düşünmeden, direkt olarak hayır demeyi deneyebilmeli. Bunu yaptıktan sonra karşılaşacağını tepkiler aslında hiç de içinizde kurduğunuz gibi olmayacaktır. Kişi bunu denedikten sonra aldığı olumlu geri dönüşlerle hayır deme yolundaki özgüveni de tamamen oturmuş olacaktır.
