1901 doğumlu Rus Psikolog ve psikiyatr BlumaWulfovna Zeigarnik tarafından bulunan terim, kişilerin yarıda kalmış, bölünmüş etkinlikleri tamamlananlara göre daha kolay hatırladıklarını açıklamaktadır. Zeigarnik bu etkiyi bir restoranda garsonları izlerken keşfetmiştir ve konuyla ilgili deneyler yapmaya başlamıştır. En bilinen örnek ise yarım kalmış aşkların unutulmamasıdır. Yarım kalan tatillerin unutulmayışı da bir başka örnektir. Tamamlanmamış olanın hatırlanması doymamış olmakla ve rahatlayamama ile ilişkilidir. İnsan yarım kalanı tamamlamak ister.
Zeigarnik etkisinden Zeigarnik yasası olarak da bahsedilir. Bazı yerlerde ise yarım kalmışlık hissi olarak anılır. Bir nöropsikolojik terim olarak tamamlanma ihtiyacı, sonuca bağlama isteği ile açıklanabilir.
Gerilimin hatırlatmayı kolaylaştırıcı etkisi olarak açıklayanlarda vardır. Yarım kalan her şey insanda bir gerilim yaratır ve bu gerilim ile hatırda kalma durumu daha fazla olur.
Kısa zaman için hafızada çok şey tutmaya çalışırsak bir o kadar çalışmak gerekecektir.
Zeigarnik Etkisi (ZE) neden önemlidir?
Kişilerin iş yaşamında sorumluluk ve görevlerini yapma anlamında süreci hızlandıran ve kişinin psikolojisinin görev ve sorumluluklarına etkin ve hızlıca hazırlanmasını amaçlayan etki Zeigarnik etkisidir.
Zeigarnik etkisi, öğrenme psikolojisinin konularından biridir. Kişinin kendini yaptıklarını anlamasına yardımcı olan bilim dalı psikoloji ile hayat kolaylaşacaktır. Aynı zamanda Gestalt psikolojisi ile ilgili olan bilişsel öğrenmenin üzerinde durduğu bir yasadır.
Reklam ve dizi sektöründe çok kullanılan yasa, edebiyat gibi birçok sanat dalında da kullanılmaktadır. Yazarlar, kitaplarda, dergilerde yaygın bir şekilde bu etkiden yararlanır. Fotoroman, çizgi roman gibi eserler sadece bu Etki üzerinde şekillendirilirmiş eserlerdir. Bu etkinin kullanıldığı bir diğer alan da dijital dünyadır. Bloglar, haber sitelerinde oldukça yaygın olarak bu etkinin kullanıldığı görülmektedir. Bazı internet siteleri de ulaşılmasının istendiği içeriklerinin sadece bir kısmının gösterilmesi de bir örnektir.
Bluma Zeigarnik Minsk’te öğrenciyken
Zeigarnik ile ilgili nasıl deneyler yapılmıştır?
Yetişkinlerde yapılan deneylerde bellek avantajı ile çocuklara göre hatırlama oranı 2 kat kadar fazla olduğunu tespit etmiştir. Zeigarnik Etkisi’ni destekleyen çalışmaların var olduğu gibi, karşıt oluşturan çalışmalar da yürütülmüştür.
Tek cümle ile özetlemek gerekirse Zeigarnik etkisi için ‘Başlamak bitirmenin yarısıdır.’ denebilir.
1980 yılında Bluma Zeigarnik
Zeigarnik prensibinin olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir?
Bazı durumlarda sağlık üzerinde negatif etkileri olabilir. Büyük ve önemli görevler tamamlanamadığında bir yük oluşturmakta ve strese neden olmaktadır. Böylece psikolojik sorunlara sebebiyet verebilmektedir. Bir başka durumda ise motivasyon kaynağı olması da mümkündür. Bir görevi bitirip tamamlamak başarı hissi verebilir, özgüven artabilir. Bu başarı hissi de psikolojik güçlenmeye neden olabilir. Hepsinin sonucunda yeni bir göreve daha rahat başlayabilmek için, yarım kalan işlerin tamamlanması için zihnin baskı uyguladığı kabul edilmiş bir gerçektir.
Çalışmaları daha verimli hale getirmek için Zeigarnik etkisi kullanılabilir. Tüm bilgileri bir anda öğrenmekten çok kademeli olarak hatırlamaya çalışmak daha kolay olacaktır. Çok önemli konuları ezberlemeye çalışırken, kısa molalar vermek yararlı olabilir.
Ertelemeden kurtulmak için Zeigarnik prensibi oldukça etkilidir. İşe ilk adımı atarak başlanabilir ve bu etkiyi aktif hale getirecektir. Başladıktan sonra yarım bırakmak istenmeyecek ve en kısa sürede tamamlamak için çalışılacaktır.
Kovno’da Bluma ve Albert Zeigarnik, modern Kaunas (1919-1920)
Zeigarnik etkisi için en bilinir örnekler nelerdir?
Tüm gün kafamızı meşgul eden şarkının tamamını gün içerisinde hatırlayamamışızdır. Planlayıp da gerçekleştiremediğimiz projelerimiz hep aklımızın bir köşesindedir. Gerçekten yarım kalan bir aşk bir türlü unutulmamaktadır. Bir video oyununu kazanana ya da bitirene kadar rahat edemeyiz. Dizileri her hafta sabırsızlıkla beklememiz yarım kalmaya dayanamayışımızdandır. İlk adımı atın, gerisi gelir. Ertelemenin üstesinden geldikten sonra ilgili ve dikkatli olmak yetecektir.
Pazarlama ve reklam sektörü de Zeigarnik etkisinden yararlanmaktadır. Günlük yayınlanan televizyon programları da bu etkinin önemini fark etmiş ve etkiyi kullanmışlardır.
Donma etkisi nedir? Zeigarnik etkisi ile ne ilgisi vardır?
Donma etkisi, karar vermesi gereken kişinin ilk verdiği karar doğrultusunda ilerlemeye yatkın olmasıdır. Kurt Lewin’in ortaya attığı donma etkisi, insanın kendisinin bilinçli karar vermediği duruma uyum sağlaması, değiştirebileceği halde değiştirmek için bir şey yapmaması eğilimidir.
Zeigarnik etkisi ile yarım kalma durumuna dayanamayan kişi ya karar verip sonuca ulaşmaya çalışacak ya da yarım kalmışlıkla baş etmek için strese ve hatta psikolojik sorunlara katlanmak zorunda kalacaktır.
A) Kurt Lewin. B) Lev Vygostky. C) Aleksandr Luria. D) Susanna Rubinshtein
Zeigarnik etkisinde odaklanmak neden çok önemlidir? Başarı odaklanma mıdır?
Kadın bir bilim insanı tarafından keşfedilen Zeigarnik etkisi; bir işi yaparken yarım kalmış olanı düşünmek, konsantrasyon sorununa neden olacağından ve verimliliğin en önemli noktasının odaklanmak olduğunu tekrar tekrar vurgular. Başarının en büyük sırrı odaklanmaktır. Odaklanıldığında kendiniz daha hızlı gelişirsiniz. Odaklanma zihni geliştirir ve bütün mesele hangi alanda başarılı olmak istediğimizi bilmekte yatar. Odaklanırsanız, rakiplerinizi geride bırakırsınız.
Odaklanırsanız, uzmanlaşırsınız, güçlenirsiniz. Tüm bu özelliklerle birlikte yarım kalmışlık mümkün olmayacak ve başarı gelecektir.
Elbette odaklanma da tek başına yeterli olmayacaktır. Odaklanırken kişiliğinizi de geliştirmeniz ve o işte yetişmiş kişilerden tecrübe edinmeniz gerekecektir.
Girişim Haberleri Kimdir?
Girişim Haberleri; Kasım 2020’den beri etkin ve aktif faaliyet gösteren, girişimcilik ekosistemine ait her bir parçaya değer vererek ilerleyen bir haber ve içerik sitesidir. Girişim Haberleri’nin en büyük misyonu, iş dünyasına hükmeden girişim ve yatırım aksiyonlarını inovatif bir ele alış ile bu sistemin parçası olan herkese dağıtmaktır. En büyük amacımız ise, ekosistemin en büyük haber kaynağı ve en çeşitli içerik üreticisi olarak, okurlarımıza yalnızca gelişmeleri iletmek değil, onların da bu gelişmelerin bir parçası olduklarını hissettirmektir. Siz de ekosistemdeki gelişmelerden haberdar olmak istiyorsanız bültenimize abone olabilir, bu ekosistemin bir parçası olarak her gün büyümek ve gelişmek istiyorsanız bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip ederek ailemize katılabilirsiniz.
Dilerseniz Girişim Haberleri Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz Girişim Haberleri Linkedin hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
