Son dönemlerde yaşanılanlarla beraber, dünya zorlu bir sürece girmiş bulunmakta. Covid-19 pandemi süreciyle başlayan ve Rusya-Ukrayna kriziyle devam eden olaylar silsilesi birçok krizi beraberinde getirdi. Bugünkü gündem analiz köşemizde ise tam da bunlara değinerek; küresel piyasayı, son dönemlerde olanları ve bunların örneklerini tartışıyor olacağız.
Hazırsanız başlayalım: Küresel Ekonomide Neler Oluyor?
Bildiğiniz ve hepimizin deneyimlediği gibi, Covid-19 pandemi dönemi içerisinde birçok zorlukla karşılaştık. Karşılaştığımız en büyük sorun elbette ki sağlık sektörü içindi fakat etkisi hala devam eden bir faktör daha var: Ekonomi
Hatırlarsanız, pandemiyle birlikte her ülke çeşitli kapanmalara gitmiş; Havayolları, konaklamalar, eğlence odaklı işletmeler, seyahat acenteleri gibi sektörler büyük bir krizle karşı karşıya kalmıştı. Küçük çaplı işletmeler bu dönemde batmaya ve kapanmaya giderken, büyük çaplı işletmeler uzaktan çalışmalara ve küçülmelere gitmişti.
İşten çıkarılmalar, işsizlik oranları da yine bu dönemde en tepeye çıkanlardan. Süreç bu şekilde ilerlerken bir yandan da tüketim ihtiyaçları artmaya devam ediyordu. Kapanma süreciyle hem ihtiyaçların artması hem de insanların güvende hissetmek için birçok ürünü stoklaması buna sebep oluyordu. Şimdi bunu bir makas gibi düşünmenizi istiyorum; bir yandan kapanmayla sahada üretim yapacak ve tüm süreçlerde yer alacak insanlar işssiz kalırken; bir yandan üretim ürünlerini tüketecek insan sayısı artmaya devam ediyordu. Hiçbir ekonomi bilginiz olmasa bile buradaki sorun açıkça görülebilecek nitelikte.
Gözlerle görülür eşitsizlik maalesef hemen kapanacak türden değil, aksine pek çok ekonomistin, yetkilinin açıkladığı gibi uzun dönem bir kurtarılma stratejisine ihtiyaç olan bir süreç. Bir yandan bu konuda yaralar sarılmaya ve yükselen enflasyonlar bastırılmaya çalışılırken başka bir kriz baş göstermeye başladı: Rusya-Ukrayna Savaşı
Geçtiğimiz şubat ayında başlayan Rusya’nın Ukrayna işgali adeta piyasaya düşen ikinci ve en etkili kriz oldu. Rusya’nın yaptığı işgale karşı gelen pek çok ülke Rusya’ya yaptırım kararı aldı. Bu da karşılıklı ekonomik ilişkilerin dar boğaza girmesi demek oluyor tabii ki. ABD Rusya ile herhangi bir doğal gaz anlaşmasında bulunmadığından pek zararlı çıkmazken, Avrupa ülkeleri bozulan ilişkiyle birlikte sert etkiler aldı. Sadece doğal gaz için değil, hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın dünya için sağladığı pek çok ham madde bulunmakta. Bunların tedariğinde yaşanan aksaklıklar oluşan krizin ana damarlarından.
Ekonomide yaşadığımız kriz süreçleri böyleyken, IMF Başkanından geçtiğimiz günlerde bir açıklama ve uyarı geldi. 2022 yılının kalan sürecini değerlendiren Kristalina Georgieva, Davos’ta “Küresel Görünüm” adlı panelde biraz önce konuştuğumuz krizlerin etkilerinden bahsetti.
Georgieva, 2022 yılının oldukça zorlu geçeceğine inandıklarını ve birçok ülkede emtia fiyat şoku beklediklerini belirtti. (Hemen buraya bir aç parantez yapmak istiyorum: Emtia; petrol, doğal gaz, bakır, pamuk, mısır, buğday, altın, şeker gibi ticarette kullanılan malların tümüne verilen addır.)
Konuşmanın devamında her ne kadar petrol fiyatlarında düşüş gözlemlendiği görülse de asıl önemli olan insan ihtiyacının yani gıda fiyatlarının yükselişinin tedirginlik sebebi olduğu belirtildi. Bunun yanında Georgieva yoksul olan ülkelerin daha da yoksullaşacağını dile getirdi. Üstelik yoksul ülkenin çok zorda oluşu, büyümekte olan ülkenin de pek iç açıcı bir durumda olmadığını gösterir. Bu noktada da Georgieva, ülkeleri Küresel bir iş birliğine davet etti.
IMF Başkanın da bahsettiği gibi, pek çok ülke dar boğazda olan süreci idare etmek için faiz oranlarında artışa gitti. Fakat alınan önlem ekonomistler tarafından resesyon riskinin dile getirilmesine sebep oldu. (Resesyon: Bir ülke için gayri safi hasılada yıllık periyotta art arda görülen negatif büyüme) Bu endişenin ne kadar ciddi olduğunu ise size ülkemizden bir örnekle anlatabilirim: Getir
Getir, tüm bahsettiğimiz süreçlerde küreselde var olan kriz sebebiyle işten çıkarmalar yapacak. Pandemi döneminde popülerleşen şirket, yine pandemi dönemiyle yükselen ekonomik kriz sebebiyle çalışanlarının yüzde 14’ünü işten çıkaracak.9 ülkede ve yaklaşık olarak 32 bin işçiye sahip olan Getir, 4 bin 480 işçinin işten çıkarımını bulunduğumuz 6 ay içinde gerçekleştirecek. Sadece Getir’de değil üstelik olanlar. Pek çok teknolojik alt yapıya sahip şirket,aynı endişeyle ya uygulamalarında kapanmaya gidiyor ya da işten çıkarmalar yapıyor.
Küresel piyasalar gördüğünüz gibi henüz aldığı deprem dalgasını atlatamamışken diğer yandan tsunami tehlikesi yaşıyor. Günün sonunda gelen tedbir uyarısı ise, küresel çapta bir iş birliği yapılması. Henüz 2022’nin ilk yarısına geldik, gelecek 6 aylık süreci hep birlikte yaşıyor ve değerlendiriyor olacağız. O güne kadar dayanışmanın gücünü gördüğümüz günler diliyorum, bilgiyle kalın.
Girişim Haberleri Kimdir?
Girişim Haberleri; Kasım 2020’den beri etkin ve aktif faaliyet gösteren, girişimcilik ekosistemine ait her bir parçaya değer vererek ilerleyen bir haber ve içerik sitesidir. Girişim Haberleri’nin en büyük misyonu, iş dünyasına hükmeden girişim ve yatırım aksiyonlarını inovatif bir ele alış ile bu sistemin parçası olan herkese dağıtmaktır. En büyük amacımız ise, ekosistemin en büyük haber kaynağı ve en çeşitli içerik üreticisi olarak, okurlarımıza yalnızca gelişmeleri iletmek değil, onların da bu gelişmelerin bir parçası olduklarını hissettirmektir. Siz de ekosistemdeki gelişmelerden haberdar olmak istiyorsanız bültenimize abone olabilir, bu ekosistemin bir parçası olarak her gün büyümek ve gelişmek istiyorsanız bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip ederek ailemize katılabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Diğer #Gündem Yazılarımız İçin Tıklayınız.
Dilerseniz Girişim Haberleri Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz Girişim Haberleri LinkedIn hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
