Yurt dışında Nasıl? konseptimize hepiniz hoş geldiniz. Bugünkü ülkemiz Bosna Hersek. Konuğumuz ise Bosna Hersekten Edin Halilovic. Bu röportajda Edin Halilovic sayesinde Bosna Hersek’te bir girişimciyi nelerin beklediğini öğreneceksiniz. Keyifli okumalar…
Hadi Bosna Hersek girişimciliğini öğrenelim!
-
Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
Lilium Ltd kurucu ortağı Edin Halilovic, iş geliştirmeden sorumluyum.
Girişimci katılımıma ek olarak, Saraybosna’daki Burch Üniversitesi’nde öğretim görevlisi ve yönetim kurulu üyesi olarak yüksek öğrenime aktif olarak katılıyorum. Ayrıca öğretim görevlisi ve eğitmen olarak dijital pazarlama konusunda çok sayıda eğitim ve konferansa katıldım. Çevrimiçi pazarlamadaki trendlerin yanı sıra genel olarak dijitalleşme ve iş dünyası hakkında düzenli olarak medya röportajları yazıyor ve veriyorum.
-
Bize kısaca girişiminizden bahseder misiniz?
Vizyonum, ekibimin kendi yazılım ürünleri ve performans reklam hizmetleri ile küresel ve yenilikçi bir şirket haline gelmesine yardımcı olmaktır. Yeni teknoloji şirketleri insanların hayatlarını değiştirebilir ve insanların mesleki gelişiminin ve sosyal adaletinin en iyi örneği olabilir.
-
Ülkenizdeki Girişimcilik tanımı ne anlama geliyor?
Bosna’da girişimci bir zihniyet geliştirmek neslimizin en önemli görevlerinden biridir. Ülkemizin sosyalizmden açık ekonomiye geçişte olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, bu alanda hala iyileştirme için çok yer var. İnsanlar hâlâ daha iyi bir kariyer yolunun devlet kurumları ve devlete ait dev şirketler tarafından sağlandığını düşünebilirler. Bosna’da sürekli büyüyen ve yenilikçi BT sektörü, trendleri doğru yönde değiştiriyor. Genç insanlar artık kendi işlerini kurmaya ve geliştirmeye odaklanıyor. Umarım bu, yakın gelecekte ülkemizin iş perspektifini büyük ölçüde değiştirebilir.
-
Ülkenizde girişimci olmanın kolay ve zor yönleri nelerdir?
Bosna Hersek, düşük kurum vergileri, canlı uluslararası ticaret ve yabancı yatırımcılara önemli devlet desteği ile dünyanın bu bölgesinde en açık ekonomilerden biridir. Bununla birlikte, az gelişmiş altyapı, küçük pazar boyutu, sınırlı araştırma ve geliştirme yatırımları ve sorgulanabilir hukukun üstünlüğü gibi yerel ekonominin bazı yönlerinin hala ele alınması gerekmektedir. Genel olarak, ekonomimiz çok fazla potansiyele sahiptir. Buradaki en önemli kaynak, iş ve kariyer gelişimi ile ilgilenen çok yetenekli kişilerdir.
-
Bir girişimcinin şirketini kurmak için izlemesi gereken yol nedir?
Bosna Hersek’te şirket kurma süreci, gelişmiş Avrupa ülkelerindekine kıyasla nispeten basittir. Buradaki en yaygın tüzel kişilik olan bir limited şirketi kaydettirmeye karar verirseniz, süreci bir ay içinde tamamlayabilmelisiniz ve yerel noter ofislerinden desteğe ihtiyacınız olabilir. Bu hizmetler toplamda 750 Euro’ya kadar çıkıyor. Bir ticari banka hesabı açmak, özellikle bunun zor olabileceği gelişmiş pazara kıyasla çok kolaydır.
-
Ülkenizde girişimciler için bir destek devleti desteği var mı ve varsa koşullar nelerdir?
Ülke yönetimi açısından Bosna-Hersek, çeşitli yönetim kademelerine sahip karmaşık bir ülkedir. Tüm bu seviyeler, girişimcilere ve yabancı yatırımcılara farklı türde destekler sağlıyor. Genellikle, bu destek programları yerel halkın istihdamını teşvik eder ve bu şekilde farklı hibe ve sübvansiyonlardan yararlanabilirsiniz. Uygulanan genel kurallar, çalışan sayısı, düzenli vergi ödemeleri ve başka zorluklar olmaksızın üretilen yıllık gelir ile ilgilidir.
-
Bir girişimcinin karşılaşacağı vergi yükümlülükleri nelerdir?
Ülkemizin vergi mevzuatı,% 10 gibi çok düşük bir kurumlar vergisi oranıyla tipik Avrupa kıtası mevzuatıdır. Bosna Hersek’te Katma Değer Vergisi oranı% 17’dir. Şirket düzeyindeki vergilerin yanı sıra, girişimcilerin çalışan vergilerini doğrudan devlet kurumlarına ödemeleri beklenmektedir. Netto maaşlar ve vegas daha sonra çalışanlara ödenir. Bazı ek yerel vergiler var ancak bunlar önemli değil.
-
Yurt dışından insanlar sizin ülkenizde bu tür start-up projelerini üstlenebilir mi?
Yurt dışından insanlar, Bosna’da startu-up projelerini üstlenmeye davetlidir. Doğrudan yabancı yatırımı ilgilendiren bazı yasalar yabancı yatırımcıların lehine daha fazla ve yerel girişimcilerin yararlanamadığı bazı faydalardan yararlanıyorlar.
-
Bir girişimci ülkenizde ortalama olarak ne kadar para kazanıyor?
Devlet tarafından sağlanan belirli girişimci ile ilgili resmi verilerin eksikliği nedeniyle bu soruyu cevaplamak zor olacaktır. Bosna’da bilişim sektöründe deneyim sahibi olan girişimcilerin Bosna’daki ortalama çalışanlardan çok daha fazla para kazandığını söyleyebilirim.
-
Ülkenizde yatırım almanın koşulları nelerdir?
Standart kara para aklama önleyici tedbirlerin yanı sıra, yurt dışından fon alma konusunda herhangi bir sınırlama yoktur. Yasal ticari faaliyetlerden elde edilen paranın kaynağı hakkında bilgiye sahip olunursa, Bosna ve Hersek’teki işletmelerin yanı sıra yeni kurulan şirketlere de yatırım yapma fırsatı olacaktır.
-
Okurlarımıza vermek istediğiniz herhangi bir tavsiye?
Bosna’da bir iş kurmak isteyen herkese ülkemizi araştırmak ve ziyaret etmek için daha fazla zaman ayırmalarını şiddetle tavsiye ederim. İnsanlar genellikle yerel halkın misafirperver görünümü karşısında olumlu bir şekilde şaşırırlar. Bazı büyük küresel şirketler, işlerinin bazı yönlerini Bosna’dan dış kaynak olarak kullanıyorlar ve bu, tüm şirketler için büyük bir fırsat. Bu, özellikle yazılım geliştirme ve diğer ilgili faaliyetlerle ilgilidir. Kalp şeklindeki ülkeye, Bosna Hersek’e hoş geldiniz.
Bu röportaj için ve Bosna Hersek ile ilgili önemli noktaları bize anlattığı için Edin Halilovic’e çok teşekkür ederiz. Umarız ki tüm dünya Lilium Digital’i tanır 🤗
Lilium Digital’in internet sitesine buradan ulaşabilirsiniz.
Edin Halilovic’in Linkedin hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Yazının İngilizce (orijinal) versiyonuna ulaşmak için How Is It In Bosnia and Herzegovina Thanks To Edin Halilovic
