SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI NEDİR?
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2015 yılında Avrupa Birliği üyesi ülkeler tarafından belirlenmiş barış, uluslararası iş birliği ile temellendirilmiş 2030 yılına kadar tamamlanması amaçlanan 17 hedef içeren evrensel bir bildirgedir. Birçok madde içeriyor gibi görünse de temelde amaç tüm canlılar için ulaşılabilir, yaşanabilir ve eşit koşulları sağlamaktır.
Bu yazımda sizlere kalkınma amaçlarından dördüncüsü olan “Nitelikli Eğitim” hedefini paylaşacağım.
“NİTELİKLİ EĞİTİM” NEYİ HEDEFLER?
Nitelikli eğitim,kapsayıcı ve hakkaniyete dayanan nitelikli eğitimi sağlamak ve herkes için yaşam boyu öğrenim fırsatlarını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
2030’a kadar:
4.1- Bütün kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, hakkaniyetli ve kaliteli bir ilköğretim ve ortaöğretimi tamamlamalarının ve böylece ilgili ve etkili öğrenme çıktılarının elde edilmesinin sağlanması,
4.2- Bütün kız ve erkek çocuklarının onları ilköğretime hazır hale getirecek kaliteli okul öncesi eğitimine erişimlerinin güvence altına alınması,
4.3- Bütün kadın ve erkeklerin erişilebilir ve kaliteli teknik eğitim, mesleki eğitim ve üniversiteyi kapsayan yüksek öğretime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması,
4.4-İstihdam, insana yakışır işlerde çalışma ve girişimciliğe yönelik teknik ve mesleki becerileri de kapsayan ilgili becerilere sahip gençlerin ve yetişkinlerin sayısının önemli ölçüde artırılması,
4.5- Eğitim alanındaki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin ortadan kaldırılması ve engelliler, yerliler ve kırılgan durumdaki çocuklar dâhil, kırılgan insanların her düzeyde eğitim ve mesleki eğitime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması,
4.6-Bütün gençlerin ve hem kadın hem de erkek olmak üzere yetişkinlerin büyük bir bölümünün okuryazar olmasının ve matematiksel beceriler kazanmasının güvence altına alınması,
4.7- Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir yaşam tarzları için eğitim, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, barış ve şiddete başvurmama kültürünün geliştirilmesi, dünya vatandaşlığı ve kültürel çeşitliliğin ve kültürün sürdürülebilir kalkınmaya katkısının takdiri yoluyla bütün öğrenciler tarafından sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesi için gereken bilgi ve becerinin kazanımının sağlanması,
4.a- Çocuklara, engellilere, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı eğitim olanaklarının yaratılması ve geliştirilmesi ve herkes için güvenli, şiddete dayalı olmayan, kapsayıcı ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulması,
4.b- En az gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan küçük ada devletleri ve Afrika ülkeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelere, gelişmiş ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki mesleki eğitim programlarını ve bilgi ve iletişim teknolojileri programlarını, teknik programları, mühendislik programlarını ve bilimsel programları kapsayan yüksek öğrenim programlarına kayıt olanağı sunan bursların sayısının küresel olarak önemli ölçüde artırılması,
4.c-Özellikle en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerdeki öğretmen eğitimi için uluslararası işbirliğinin sağlanması aracılığıyla nitelikli öğretmen tedarikinin önemli ölçüde artırılması “Nitelikli Eğitim” tarafından amaçlanmakadır.
NASIL İLERLİYOR?
- COVID-19 salgını , dünya çapında eğitim sistemlerinde ciddi aksamalar yaratarak eğitimde hali hazırda yaşanan sorunları daha da kötü hale getirdi.Pandemiden dolayı okulların kapatılması özellikle de kız çocukları,engelli çocuklar kırsal kesimde yaşayanlar ve etnik azınlıklar da dahil olmak üzere dezavantajlı grupların eğitim devamlılığı üzerinde ciddi aksaklıklara sebep oldu.Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Raporuna göre yaklaşık 147 milyon çocuk son iki yılda yüz yüze eğitimlerin yarısından fazlasını kaçırdı.Dahası yıllarca çocukları okula gitmeye teşvik çalışmalarını da boşa çıkardı.Bu çalışmalar, 2000 yılında çocukların %26’sı okula gitmezken pandemi den önce okula gitmeyen çocukların oranı %17’ye kadar gerilemesini sağlamıştı.
- 2015’ten 2019’a kadar olan salgın öncesi verilere dayanarak, ortaokulun sonunda gerekli minimum okuma yeterliliğini karşılayan çocukların oranı çoğu yüksek gelirli ülkede yüzde 70 ila 90 arasındaydı. Bu oran, hemen hemen tüm orta ve düşük gelirli ülkelerde yüzde 60’ın altına, bazı ülkelerde ise yüzde 10’un altına düştü.
- Yıllar geçtikçe eğitimde eşitsizlik azaltılma eğiliminde.2020’de 4 çocuktan 3’ü, resmi ilkokul çağından bir yıl önce bir tür organize öğrenime katıldı.Ancak durum böyle olsada eşitsizliklerin devam ettiği kaçınılmaz bir gerçektir.Yukarıda verilerin alındığı ülkerler arasında katılımda cinsiyete göre %39, hane halk refahına göre %76 ve kent ve kırsal yaşam yerine göre %86 farklılıklar bulundu.COVID-19 salgını sırasında okulların kapanması eğitimdeki bu eşitsizliği daha da derinleştirdi ve en çok uzaktan öğrenme bağlamında, daha fakir geçmişlere sahip çocukların çevrimiçi olmak için ihtiyaç duydukları cihazlara ve bilgisayar becerilerine veya öğrenmeye elverişli bir ev ortamına sahip olma olasılığı daha düşük olmasından dolayı dezavantajlı nüfus etkilendi.
- Okul kaydını ve devamını teşvik etmenin bir anahtarı, yeterli tesis ve hizmetlerin sağlanmasıdır. Yine de, temel okul altyapısı bile evrensel olmaktan uzaktır. 2019-2020’de dünya çapındaki ilkokulların yaklaşık dörtte biri elektrik, içme suyu ve temel sanitasyon tesislerine erişimden yoksundur.
Tüm bu Avrupa Birliği Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Rapru tarafından yayınlanan durum analizlerini ele aldığımızda dünya üzerinde herbireyin eşit ve insani koşullara sahip nitelikli eğitim halen her bireyin erişemediği bir durumdadır.
Türkiye’de Durum Nasıl?
Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Göre;
- Hedef 4.1 kapsamında 2000-2016 yılları arasında eğitim- öğretim süresinde yapılan değişiklik sonucunda Eğitime erişim kapsamında yapılançalışmalar, uygulamalar ve projelerin etkisiyle net okullaşma oranında artış gözlenmekte olup, özellikle ilkokul ve ortaokul seviyesinde %100’e yaklaşılmıştır.
- Hedef 4.2 kapsamındaki gelişmelere bakıldığında, Okul öncesi eğitime katılma oranı 4 yaşındaki çocuklar için Türkiye’de %32, 5 yaşında ise Türkiye’de %71,seviyesinde olduğu görülmektedir.Ailelerin sosyoekonomik koşullarından kaynaklanan eşitsizliğin giderilmesi ve eğitimin ileri kademelerindeki başarıyı olumlu yönde etkilediği düşünülen okul öncesi eğitimin kısıtlı hane ve bölgeler desteklenerek yaygınlaştırılması önemini korumakta ve çalışmalar devam etmektedir.
- Hedef 4.3 ve 4.4 kapsamında Türkiye’nin hayat boyu öğrenmeye katılım oranları incelendiğinde, 2007 yılından bu yana %222’lik bir artış göstererek bu alanda en hızlı ilerleme gösteren ülke konumunda olması önem arz eden bir nokta olarakkarşımıza çıkmaktadır.
- Hedef 4.5. kapsamın da öncelikle kadınlar olmak üzere tüm dezavantajlı grupların eğitim ve mesleki eğitimde eşit erişilebilir koşullarının sağlanması Türkiye’de önem arz etmekte ve bu konuda çalışmalar devam etmektedir.Özellikle kadınların erken evlendirilme , iş hayatından uzaklaştırma gibi sebeplerden dolayı eğitimden erken ayrılmaları engellenmesi konusunda çalışmalar devam etmektedir.Bu çalışmalar doğrultusunda Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranı %50’nin altında seyretmektedir, bu oranının artması sürdürülebilir büyümeye önemli katkı sağlaması beklenmektedir.
- Hedef 4.6 kapsamında Türk toplumunda okur-yazar bireylerin sayısının arttırılması ve her bireyin bu hakka erişebilmesi amaçlanmaktadır .Bu amaç doğrultusunda Okuryazar olmayan 6 yaş üzeri kadınların oranı 2000 yılında %20 seviyesinde iken 2015 yılında söz konusu oran %6 seviyesine gerilemiştir. Aynı göstergenin 2015 yılında erkekler için oranı ise %1,3’tür.
Türkiye, 2000-2016 döneminde Sürdürülebilir Kalkınma amaçları kapsamındaki başta eğitime erişim ve ortalama eğitim süresi gibi hedefler olmak üzere neredeyse tüm alt hedeflerde önemli bir ilerleme sağlamıştır.Ancak hedefleri kapsayan tüm bireyler göz önüne alındığında hedefler halen tamamlanmış değildir. Bu yüzden çalışmalar devam etmektedir.
KAYNAKLAR:
- https://www.kureselamaclar.org/
- https://unstats.un.org/sdgs/
- https://dashboards.sdgindex.org/map/goals/SDG4
- https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/Surdurulebilir-Kalkinma-Amaclari-Degerlendirme-Raporu_13_12_2019-WEB.pdf
Girişim Haberleri Kimdir?
Girişim Haberleri; Kasım 2020’den beri etkin ve aktif faaliyet gösteren, girişimcilik ekosistemine ait her bir parçaya değer vererek ilerleyen bir haber ve içerik sitesidir. Girişim Haberleri’nin en büyük misyonu, iş dünyasına hükmeden girişim ve yatırım aksiyonlarını inovatif bir ele alış ile bu sistemin parçası olan herkese dağıtmaktır. En büyük amacımız ise, ekosistemin en büyük haber kaynağı ve en çeşitli içerik üreticisi olarak, okurlarımıza yalnızca gelişmeleri iletmek değil, onların da bu gelişmelerin bir parçası olduklarını hissettirmektir. Siz de ekosistemdeki gelişmelerden haberdar olmak istiyorsanız bültenimize abone olabilir, bu ekosistemin bir parçası olarak her gün büyümek ve gelişmek istiyorsanız bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip ederek ailemize katılabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Diğer #Sürdürülebilir1Dünya Yazılarımız İçin Tıklayınız.
Dilerseniz Girişim Haberleri Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz Girişim Haberleri LinkedIn hesabına buradan ulaşabilirsiniz.