Pek çok üniversite mezununun iyi bir işte çalışmak ve dolayısıyla kazandıkları eğitimden yararlanarak üretkenliği artırmak gibi hedeflere sahip olması ve aynı zamanda işlerinden verim almak istemeleri oldukça normaldir. Ancak, bu her zaman mümkün olmuyor. İşlerinden memnun olmayan milyonlarca işçi var; Mutsuz çoğunluk, kariyerlerinde sürüklenenler, kariyer seçiminde hata yapanlar ve istediklerini tam olarak bulamayanlardır. Ülkemizde kariyer planlaması konusunda yeterli bilgi olmadığı için gençler tehlike altında.
O zaman yapmanız gereken ilk şey oturup gelecek için kariyer planınızı hazırlamaktır. Kariyer planı, kariyerinizde ulaşmak istediğiniz hedefe ulaşmanıza yardımcı olacak bir haritadır. İnsanlar ya istemedikleri işleri yaparak hedeflerine ulaşamazlar ya da işlerinde sıkıcı hissederler. Bunun olmasını önlemenin tek yolu iyi ve etkili kariyer planlamasıdır. Çünkü planlama hem size rehberlik edecek hem de istediğinizi elde etmek için ihtiyacınız olan ekipmanı sağlamanıza yardımcı olacaktır. Peki, kariyer planlaması nasıl yapılır? bu konuda size rehberlik etmeye çalışacağız.
Kariyer Planı Nedir?
Kariyer; Bilgiyi geliştirmek, genişletmek ve istediğiniz işte uzmanlaşmak anlamını sizler için taşıyabilir. Ancak bunun ötesinde, bir kariyer planı hazırlamak, yönünüzü bulmaya yardımcı olur ve hedefe yaklaştırır. Çalışma hayatınız, hayatınıza rehberlik etmede en büyük rollerden birini oynar. Bu nedenle işinizi sadece iş olarak görmemelisiniz. Hayatınızın büyük bir bölümünü etkileyen bir iş hayatında kendinize hedefler koymalısınız. Eğitimini yeni tamamlamış bir çalışan, deneyimsiz bir aday veya emekli olmak için altı ayı olan bir çalışan olmanız hiç farketmez. Eğitim düzeyiniz, bilgi düzeyiniz, ne yapmak istediğiniz, yaşınız, deneyim düzeyiniz ne olursa olsun, kendi kariyer yolunuzu oluşturun.
1- Kendini Tanı
Kariyer planlama sürecinde yapacağınız ilk şey, kendiniz hakkında olabildiğince çok bilgi edinmektir. Her şeyi bildiğinizi sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Kapsamlı bir öz değerlendirme yaparsanız, kendiniz hakkında keşfettiklerinize kesinlikle şaşıracaksınız. Bu konuda size yardımcı olacak çevrimiçi kaynaklar var. Kendinizi tanımanın en etkili ve hatta en etkili (genellikle ucuz olmayan) yolu, bir kariyer danışmanı veya kariyer geliştirme danışmanı gibi bir profesyonelle görüşmek olabilir.
2- Hareket Etmeyi Öğren
Ne yapacağınızı ve nasıl yapacağınızı planlamak, hedeflerinize daha hızlı ulaşmanızı ve başarıya ulaşmanızı sağlayacaktır. Kariyer planlamasının her aşaması çok değerli ve gerekliyken, planlamada en önemli nokta içinde bulunduğunuz durumu ve eylem planının parçalarını belirlemektir. Çünkü eylem planına geçmeden önce kariyerinizde eksik bulduğunuz noktaları tamamlamanız gerekecek. Unutmayın hedefleriniz büyükse veya iyi bir iş hayatı için çabalıyorsanız, bahsettiğimiz planları mutlaka yapmalısınız. Ancak bu şekilde bilinçli hareket ederseniz başarı mümkündür.
3- Mesleğini Hazmet
Öz değerlendirme, uygun kariyer planlamasının çok önemli bir başlangıcıdır. Listenizde mutlaka bazı seçenekler olacak. Bazıları sizin için mükemmel olabilir, ancak bazıları çok kötü görünebilir. Kişiliğiniz, ilgi alanlarınız, değerleriniz ve özellikleriniz hakkında doğru görünebilirler, ancak diğer konularda doğru olmayabilir. Örneğin iş sorumlulukları ile ilgilenmeyebilirsiniz, kötü bir görünüme sahip olabilirsiniz veya işiniz için gerekli olan eğitimi almak istemeyebilirsiniz. Ancak, bir sonraki adıma geçene kadar bunu bilmeyeceksiniz. Listedeki meslekleri belirlemenin tek yolu bilinçli kararlar vermektir.
4- Gücüne Güç Kat
Güçlü yönlerinizi artırmak ve zayıf yönlerinizi en aza indirmek önemlidir, ancak bunu başarmak için güçlü ve zayıf yönlerinizin ne olduğunu bilmeniz gerekir ve bu her zaman söyledikleri kadar kolay değildir. Kendinizi dinlemeli ve bunu mümkün olduğunca tarafsız ve korumasız yapmaya çalışmalısınız. Çevrenizdekilerden veya sevdiklerinizden yardım isteyebilirsiniz. Bu size kendinizle ilgili yeni bir fikir verebilir.
Doğru Kariyer Planı Nasıl Olur?
Öncelikle genel bir plan tasarımı oluşturmak gerekir. Bu aşamada kişi belirli zamanlarda hangi gelişmeyi göstermek istediğine karar vermelidir. Bu genel planlamada, tek bir seçeneğe bağlı kalmak yerine, her ihtimale karşı ikinci bir seçim planı oluşturmak akıllıca olacaktır. İlk adım, kendini tanımak, sektörün özelliklerini ve niteliklerini dikkate alarak tanımlamaktır. Bu aşamada hangi şirketlerin ve sektörlerin geleceği olduğu ve hangi niteliklerin eşleştiğinin belirlenmesi gerekir. Bu planlama sürecini iyileştirmek, tüm kariyer planınızın başarısını etkileyecektir. İlk iki adımdan sonra hangi işte başarılı olacağını ve hangi yolu izlemek istediğini belirlemek gerekiyor. Bu sayede kariyer planınızın en önemli aşamasını tamamlamanız mümkün.
Bir kariyer planlamak kolay değildir. Kariyer gözden geçirmesi, mesleki hayatına henüz başlamamış olanlar ve zaten kalıcı bir işi olanlar için cesur bir hareket olarak kabul edilebilir. Yine de kariyer planlama aşamalarını tamamladığımızda kariyer planlamak için asla çok geç olmadığını hatırlatırız. Ayrıca kariyer planınızı değiştirmek ve mevcut işinizden uzaklaşmak istiyorsanız, bir finansal plan hazırlamalı ve kariyer değişikliği durumunda nasıl geçimini sağlayabileceğinizi tahmin etmelisiniz. Maddi sıkıntı içinde değilseniz, yaşamla ilgili beklentilerinizi sorgulamada geç kalmadığınızı unutmayın.
Kariyer Planmlaması Neden Yapılmalıdır?
Bir kariyer planlamak, hayatın sürprizlerine hazırlanmayı içerir. Alınması gereken riskleri, olası iyi veya kötü sonuçları, aşılması gereken adım adım adımları, karşılaşabileceğiniz zorlukları ve aniden ortaya çıkan fırsatları tahmin etmenize yardımcı olan yol haritanızdır. Bilgi ve becerilerinizi değerlendirerek plan yapabilir, iş hayatınızın kontrolünü elinize alabilirsiniz.
Kariyer Planlamasında Yapılan Hatalar
Kariyer planlaması bireysel olarak şekillendirilmeli ve olabildiğince erken tamamlanması için sıkıca çalışılmalıdır. Bu yol haritasında karşılaşabileceğiniz birçok sorun olacak ve belki defalarca hata yapacaksınız. Önemli olan hatalardan ders çıkarmak kendi rotanızı buna göre devamlı şekillendirmek. Kariyer planlaması yaparken yapılan hatarlardan bazıları şöyledir:
- Kariyeriniz hızla artıyor olabilir ve kendinizi mutsuz hissedebilirsiniz. Umutsuzluğa kapılmak ve pes etmek yerine, çabalarınızı hatırlayarak işinizi yaratıcı bir seviyeye taşımaya çalışmalısınız.
- Kariyer gelişimi beklenenden daha uzun sürebilir veya beklemediğinizde zirveye çıkabilirsiniz. Sabırsızlıktan veya korkudan vazgeçmek en yaygın hatalardan biridir. Sabırlı olmanız ve önünüzdeki fırsatlardan korkmamalısınız.
- Kısa vadeli çözümler yerine uzun vadeli değişikliklerle sorunlarınızı çözmelisiniz. Rahatsız edici görünen temel şeyler aslında başka bir sorun olabilir. Bir problemle karşılaştığınızda, onun ana problemini düşünmeli ve kalıcı çözümler hedeflemelisiniz.
- Kariyer planınız yalnızca dış etkenlerle değil, değişikliklerle de kesintiye uğrayabilir. Değişebilir, başka şeyler isteyebilirsin. Ne istediğiniz konusunda emin bir haldeyseniz, geçmiş deneyimlerinizden, hatalarınızdan ders çıkararak yeni hedefler koymaktan ve yeni planlamalar yapmaktan kaçınmayın.
İş hayatına atıldıktan sonra kariyer planlıyorsanız yolunuzun zor ve uzun olduğunu yine biliyoruz ama engelleri aşabilirsiniz! Ancak kariyerinizi planlarken sadece iş tekliflerine bakarsanız bu noktada bir sorun olduğunu söyleyebiliriz. İş ilanlarına dayalı bir yol haritası yapmakla bir kariyer planlamak arasında büyük bir fark var!
Kariyer planlayan ve sonra pes edenler arasında olmamak için gücünüze güç katarak akıllıca hareket edin. Evet, herkesin gitmeye cesaret edemeyeceği zor bir yol seçtiniz. Ancak başarı için sabır gerektiğini unutmayın. Tutarlılığın kariyer planlaması kadar önemli olduğunu ve kariyer seçimlerinizin mutluluğunuz üzerinde büyük bir etkisi olduğunu her zaman unutmayın.
